Turizm otoritelerine göre, Türkiye’deki otellerde maliyetler ve enflasyon nedeniyle yaşanan fiyat artışları turistlere geri adım attırdı.

Sektör temsilcileri, turistlerin oteller yerine konut kiraladıklarını bu nedenle kayıt dışı bir ekonomi oluştuğunu öne sürüyor…

Geçen yıl Rusya-Ukrayna savaşına rağmen bu iki ülkenin yerine yeni pazarlar bulan turizm sektörü 2023 yılına fiyatları yüzde 15-40 arasında artırınca başta orta ve lüks segment oteller turist kaybı yaşamaya başladı.

Yüksek sezonda dahi yüzde 60 doluluk oranları ile hayal kırıklığı yaşayan ve maliyetleri artan oteller personel çıkarmamak için direniyor. Bodrum’daki otellerde personel çıkışı başlarken Antalya’daki oteller ise direnmeye çalışıyor.

Döviz ihtiyacının önemli kısmını turizm gelirlerinden elde etmek isteyen Türkiye’de 2023 yılı turizm sezonu beklentileri karşılayamıyor. Pandemi sonrası turizmde 2022 yılını çok iyi kapatan konaklama sektörü, enflasyon ve maliyet artışları nedeniyle yeni sezona döviz bazında fiyat artışıyla başladı. Avrupa’da yaşanan enflasyon nedeniyle Avrupalı turistin de fiyat açısından daha uygun ülkelere yönelmesine yol açtı.

Bunun yanında özellikle Antalya ve Ege bölgelerinde konut alan başta Ruslar olmak üzere yabancılar satın aldıkları konutları turizm sezonunda vatandaşlarına kiralamaları, Türk vatandaşlarının da kiralık tatil evleri sistemine yönelmeleri ile kiralık villa ticaretine yönelmesi konaklama sektöründe ‘kayıt dışı’ ekonominin oluşmasına neden olduğu öne sürüldü.

Türkiye’nin önemli turizm merkezlerinden Bodrum’da otellerin büyük bölümünün doluluk oranlarının yüksek sezon olmasına rağmen yüzde 55-60 civarlarında olduğu belirtildi.

“Almanlar fiyat, Ruslar savaş yüzünden gelemedi”

Profesyonel Otel Yöneticileri Derneği (POYD) Bodrum Temsilcisi Yiğit Girgin, otellerdeki dolulukların istenilen ölçüde olmaması nedeniyle personel çıkışlarının başladığını söyledi.

Birçok otelin personel daralmasına gittiği şeklinde duyumların arttığını belirten Yiğit, Avrupa’daki gibi ‘Kiralık Tatil Evleri’ (Airbnb gibi…) uygulamasının kayıt dışı ekonomi oluşturduğuna dikkat çekti. Yiğit şunları kaydetti.

“Temmuz’da bölgemizde otellerin dolulukları iç açıcı değil. Otelcinin yatırımları var, bir taraftan da personel, yiyecek-içecek ve enerji maliyetleri artıyor. Kiralık tatil evleri, villa turizmi gibi nedenlerle kayıt dışı ekonomi oluştu. Hazine ve Maliye Bakanlığı Airbinb gibi uygulamaları çok sıkı takip etmeli. Oteller bunlardan etkileniyor. Personel çıkarmalar erken başladı. Ağustos’ta doluluklar yüzde 70’in altında yüzde 50’lerde. Eylül ayını daha konuşmuyoruz bile… Almanlar fiyatlar nedeniyle gelmedi. Ruslar da savaş yüzünden gelemedi.”

“Giderleri azaltmaktansa, gelirleri artırma yolunda olunması gerekir”

POYD Başkan Yardımcısı Hakan Saatçioğlu da Antalya (Akdeniz) bölgesinde personel çıkarmaların şimdilik yaşanmadığını vurguladı. Otellerde dolulukların yavaş yavaş toparlanmaya başladığına dikkat çeken Saatçioğlu, ‘’Doluluklar üst segmentte yavaş da olsa toparlanıyor. Sezonun geri kalan aylarında sınırlı doluluklar seyredecek. Doluluklar yüksek olmasa da personel giderlerini karşılayacak düzeyde. Sezon başında da belirtmiştik. En büyük sorun turizm de personel sıkıntısı. Bu nedenle otel işletmecileri personel çıkışlarını en son düşünür ve öyle de düşünmesi gerekir. En kolay yol gider ve personel çıkartma yoludur. Sektörümüzde bulunan yöneticilerimiz yeteri kadar tecrübeye sahip. Giderleri azaltmaktansa, gelirleri artırma yolunda olunması gerekir.’’ şeklinde konuştu.

Bodrum bölgesinde üst segment otellerin beklentilerin altında kaldığına dikkat çeken Hakan Saatçioğlu, “En başta yanlış fiyat politikaları üst segment turistleri Bodrum’a gelmektense yurtdışını tercih etmelerine sebep oldu. Bodrum bölgesinde sınırlı sayıda personel çıkarmalar haberleri geldi. Ama sınırlı sayıda, hali hazırda otellerde düşük doluluk da olsa misafirler bulunuyor ve üst segment otellerinden beklentileri var. Turizm sektöründe işten çıkarmalar çok sınırlı ve son seçenek olmalı.” ifadelerini kullandı.

“Oteller personel çıkarmamak için direniyor”

Sektörün sezona çok iyi beklentilerle başladığını ancak gelişen süreçte fiyatların da yüksek kaldığını vurgulayan Kemer Turistik Otelciler Birliği (KETOB) Başkanı Dinçer Sarıkaya “Konaklama geceleri kısa da olsa Antalya sıkıntılı sezonda direniyor. Antalya istihdamı zaten zor toparlamıştı. Yeni personel işlerine oturdu. Oteller personel çıkarmamak için direniyor. Ağustos ayını bekliyoruz. Bu saatten sonra fiyatlar da düşmez. Turist otelini uçağını zaten ayarladı. Havaların aşırı sıcak gitmesi de maliyetleri daha da katlıyor. Klimalar 24 saat çalışıyor. Sabretmeliyiz.” açıklamasında bulundu.

“Konutları devre mülk gibi kiralıyorlar”

Kemer Turizmci ve İş İnsanları Derneği (KEMİAD) eski başkanı ve otel işletmecisi Ali Nail Kılıç, Kemer’de otellerdeki doluluk oranlarının yüzde 40-60 seviyelerinde olduğunu söyledi.

Kemer’de otomobil sayısının çok arttığını bunun da otellerde iç pazar turistin yoğunlukta olmasının göstergesi olduğunu belirten Kılıç, ‘’Kemer uzun yıllar Rus turistin tercih ettiği bir bölge idi. Avrupalı da Rus turistler de Türkiye’yi pahalı buluyor. Büyük otellerde çıkışların başladığı yönünde duyumlar gelmeye başladı.  Ruslar Antalya’da 30 bin, İranlılar da 9 bin konut satın almış. Yabancılar konutlarını WhatsApp gruplarında kendi vatandaşlarına kiraya veriyor. Devre mülk gibi satıyor. Satın aldığı konutun bedelini de birkaç yılda karşılıyor. Bu çok ciddi ekonomik kayba yol açıyor.” şeklinde konuştu.

TURİZM EKONOMİNTERNATİONAL