Suna ve ?nan K?raç Vakf? Pera Müzesi,  ‘Gelecek Hat?ralar?’ sergisinde izleyicileri haf?za ve gelecek tahayyülleri aras?nda kurulan ba?lar üzerine dü?ünmeye ça??r?yor…

Suna ve ?nan K?raç Vakf? Pera Müzesi, “Gelecek, geçmi?te biriktirilen tan?d?k nesneler arac?l???yla hat?rlanabilir mi?” sorusundan yola ç?karak düzenlenen ‘Gelecek Hat?ralar?’ sergisinde izleyicileri haf?za ve gelecek tahayyülleri aras?nda kurulan ba?lar üzerine dü?ünmeye ça??r?yor…

Müzede sergilenen Kütahya Çini ve Seramikleri Koleksiyonu’nu olu?turan Suna K?raç’?n an?s?na haz?rlanan sergide, dünyadan ve Türkiye’den güncel sanatç?lar?n koleksiyondan ilhamla olu?turduklar? eserler, koleksiyondan bir seçki e?li?inde sanatseverlerle bulu?uyor.

Pera Müzesi’nin 26 Ekim’de ziyarete aç?lan yeni sergisi ‘Gelecek Hat?ralar?’ Suna ve ?nan K?raç Vakf? Kütahya Çini ve Seramikleri Koleksiyonu’ndan yola ç?karak haz?rland?. “Gelecek, geçmi?te biriktirilen tan?d?k nesneler arac?l???yla hat?rlanabilir mi? Gelecekte parça parça belirecek hat?ralar? ?ekillendirmek, geçmi?i anlamay? ve korumay? kolayla?t?ran bir araç olabilir mi?” sorular?ndan hareket eden serginin küratörlü?ünü Ulya Soley üstlendi. Ar?ive gelecek-yönelimli bir bak?? aç?s?yla yakla?an Gelecek Hat?ralar?, geçmi?e nostaljik bir ba?l?l?k yerine gelece?i nas?l hat?rlayaca??m?z? dü?ünmeyi öneriyor.

Motiflerin Hat?rlatt?klar?, Nesnelerin Haf?zas?, Bölgenin Haf?zas? ve Gelece?i Hat?rlamak ba?l?kl? dört bölümden olu?an sergide; hat?ra olarak al?nan, belli bir yer ve zaman? hat?rlatan veya koleksiyonu yap?lan nesnelerin kültürel ve sembolik de?eri, ki?isel yolculuklarla bölgenin haf?zas?n? birbirine örüyor. Güncel yap?tlara ilham veren Kütahya Çini ve Seramikleri Koleksiyonu’ndan bir seçki de her bölümle ili?kili olarak sergileniyor.

“Suna K?raç’?n an?s? yeni yap?tlarda ya?amaya ve hat?rlanmaya devam ediyor”

Gelecek Hat?ralar? sergisinin Kütahya Çini ve Seramikleri Koleksiyonu’nu, yani geçmi?e dair önemli veriler ta??yan bir kayna?? gelece?i dü?ünerek okumak üzere yola ç?kt???n? belirten küratör Ulya Soley, koleksiyon ile sergi aras?ndaki ba?? ?öyle ifade ediyor: “Nesnelerle kurulan ki?isel ili?kiler, bir koleksiyonun ortaya ç?kmas?na zemin haz?rlayan temel kavrama dönü?ür. Benzer nesnelerle birbiri ard?na kurulan yak?n ili?kiler sonucu ortaya ç?kan koleksiyon, hem onu olu?turan ki?iye dair ipuçlar? ta??r, hem de söz konusu nesnelerin toplumsal anlamlar?n? zenginle?tirir. (…)  Kütahya Çini ve Seramikleri Koleksiyonu’nu olu?turan Suna K?raç’?n an?s?, bu koleksiyondan esinle üretilen yeni yap?tlarda ya?amaya ve hat?rlanmaya devam ediyor. Sergi bir yan?yla da hiçbir ?eyin kal?c? olmad???n?n, her ?eyin devaml? bir de?i?im ve dönü?üm içinde oldu?unun, en önemlisi de belirli bir ömre sahip oldu?unun alt?n? çiziyor. Bu yönüyle Gelecek Hat?ralar?, sahip oldu?umuz ?eylerin, ya?am?n kendisi gibi, yaln?zca gerçek zamanl? ve geçici ko?ullarda takdir edilebilece?ine dair bir hat?rlatma i?levi de görüyor”.

Sergiye ve eserlere yak?ndan bak??

Motiflerin Hat?rlatt?klar?

Seramik bezemelerindeki motiflerden yola ç?kan yap?tlar? bir araya getiren Motiflerin Hat?rlatt?klar? bölümünde; motiflerin geleneksel ça?r???mlar?n?n ötesinde bugün nas?l yap?land?r?ld???n?n izi sürülüyor. Bir kilise, bir cami ve bir saray?n duvarlar?nda yer alan seramik karolardan esinlenen farkl? formlarda çal??malar?n yer ald??? bu bölümde, geleneksel bitkisel bezemelerin kayna?? olan do?a, güncel aç?l?mlar?yla ele al?n?yor.

Brezilyal? sanatç? Adriana Varejão, farkl? biçim ve boyutlarda 45 adet tuvalin yere ve duvara y???lmas?yla olu?an Tuvaller Üzerine Karo Seramik Dö?eme (1999) ba?l?kl? yerle?tirmesiyle sergide yer al?yor. Topkap? Saray?’nda bulunan bir çini paneli merkeze alan Burçak Bingöl’ün Saz Yolu Rotas? (2023) yerle?tirmesi, tarih öncesine referans veren motif ve formlara güncel bir bak?? aç?s?yla yakla?an Elif Uras’?n Çifte Ni? (2023) ba?l?kl? mekâna özgü yerle?tirmesi ve Ay Parças? (2023) heykeli, hat?ra olarak do?a fikrinden yola ç?karak do?a imgelerini müzenin Kütahya Çini ve Seramikleri Koleksiyonu’nda bulunan objelerin üzerindeki motiflerle harmanlayan Francesco Simeti’nin Yaban? Sevmek (2023) ba?l?kl? yerle?tirmesi, Mimar Sinan’?n 16. yüzy?l  yap?lar?ndan Rüstem Pa?a Camisi’nin avlusunda yer alan harap bir duvar? detayl? biçimde resmeden sanatç? Taner Ceylan’?n Duvar (2018) tablosu ile sanatç?n?n sergi için üretti?i Arkeoloji (2023) ba?l?kl? tablo bu bölümde izleyiciyle bulu?an eserler aras?nda yer al?yor.

Nesnelerin Haf?zas?

Hikâyelerin seramik nesneler arac?l???yla anlat?ld??? Nesnelerin Haf?zas? bölümü, nesnel kültürün güncel yans?malar?na odaklan?yor. Sanatç? ikilisi Skuja Braden, Zaman?n Ak??? (2023) yerle?tirmesinde Kütahya Çini ve Seramikleri koleksiyon sergisi de dahil olmak üzere müzede sergilenen eserlerin telefonlar?yla foto?raflar?n? çekip bu görüntüleri serami?e aktararak zamans?zla?t?r?yor. Metehan Törer’in Yeryüzüne Do?anlar (2023) ba?l?kl? çal??mas?nda nesilden nesle aktar?lan bilgi ve haf?zan?n izi seramikler arac?l???yla sürülüyor.  Liva Marin nostaljik bir anma niteli?indeki Geriye Kalanlar (2018) serisinde nesnelerin yo?un bir dola??mda oldu?u günümüzde gündelik nesnelerle ili?kilenme biçimlerimize bak?yor. Sanatç? kolektifi  oddviz, Suna ve ?nan K?raç Vakf? Kütahya Çini ve Seramikleri Koleksiyonu’ndan ilhamla üretti?i Voronoi (2020) videosunda, koleksiyondan seçilen yakla??k 150 eserin fotogrametri tekni?i kullan?larak üç boyutlu modellenmesi ve dijitale çevrilmesiyle 18. yüzy?ldan 20. yüzy?la uzanan bir zaman diliminde üretilmi? eserleri güncel ve dijital bir dil arac?l???yla bugüne aktar?yor. Yasemin Özcan ise pi?mi? toprak tabletlerle otobiyografik özellikler ta??yan kurmaca öyküleri bulu?turdu?u Tablet (2023) ba?l?kl? yerle?tirmesinde üç farkl? ku?aktan kad?n?n toprakla ili?kisini merkeze al?yor.

Bölgenin Haf?zas?

Haf?za nesneleri ile ili?kilendikleri co?rafya aras?ndaki ba?lar? ara?t?ran Bölgenin Haf?zas? bölümü, co?rafi olarak Kütahya’ya bakan mekânsal müdahaleler sunuyor. Asl? Çavu?o?lu’nun sergi için üretti?i Hem Kök Hem Sap Hem Var Hem Yok (2023) ba?l?kl? mekâna özgü yerle?tirme, tropik bölgelerin k?y?lar?nda yeti?en mangrov a?açlar?ndan ilham al?yor. T?pk? kökleri yeryüzüne uzanan bu a?açlar gibi geleneksel üretim biçimleri ve hat?ralar da yerle?tirme arac?l???yla yüzeye ç?k?yor. Mimarl?k ve sanat?n kesi?im noktas?nda, tarih ve haf?zaya odaklanan i?lere imza atan Jorge Otero-Pailos, sergi kapsam?nda üretti?i Pera Müzesi Hat?ras? (2023) yerle?tirmesinde, müze yap?s?ndan toplanan tozlar? kaleydoskop imgelerine benzer bir çini desenine dönü?türüyor. Binan?n d?? cephesinden toplanan tozlar?n mikroskobik görüntülerini çeken sanatç?, bu imgelerin tekrar?yla olu?turdu?u deseni, Kütahya’da üretilen seramik karolara aktararak müzenin haf?zas?n? bölgenin haf?zas?na örüyor.

Candice Lin, safl???, beyazl??? ve yap?s? gere?i çatlama veya lekelenmeye kar?? direnci ça?r??t?ran porseleni kulland??? Sert, Beyaz Bir Beden; Geçirgen Bir Astar (2017) adl? çal??mas?nda, 18. yüzy?lda erkek kimli?ine bürünerek deniza??r? bir yolculu?a ç?kan ilk kad?n olan botanik bilimci Jeanne Baret’in öyküsünden ilham al?yor. Bilal Y?lmaz ve Lydia Chatziiakovou ise ortak projeleri Creative-Craft Platform [Yarat?c?-Zanaat Platformu] kapsam?nda sergi için yürüttükleri ara?trma arac?l???yla Kütahya’daki el sanatlar? atölyelerinin bir haritas?n? olu?turuyor. Y?lmaz, sergi için u?retti?i heykelde ise 1959 y?l?nda kurulan Elhamra Atölyesi’nin hikâyesine odaklan?yor.

Gelece?i Hat?rlamak

Spekülatif nesneler, video ve foto?raflar arac?l???yla gelece?in haf?za nesnelerini bir araya getiren Gelece?i Hat?rlamak, serginin son bölümünü olu?turuyor. Bu bölümde yer alan sanatç?lardan Deniz Eroglu, hat?ra fikrini Gül Yolu I-II (2023) ad?n? verdi?i kartpostallara yans?tarak Türkiye’nin içinden geçti?i de?i?imlerin gelecek sonuçlar? üzerine dü?ünüyor ve gelecekten kent imgeleri sunuyor.  Volkan Aslan’?n Huzur, Ertesi Gün ve Yürüyü? (2022) ba?l?kl? videolar?, gündelik hayatta maruz kal?nan ?iddet ö?elerinin özneler üzerindeki etkilerini ele al?yor. 59. Venedik Bienali Macar Pavyonu için tasarlad??? Rüyalardan Sonra yerle?tirmesini olu?turan çal??malardan ?imdiki Zaman I’i (2022) Pera Müzesi’ne ta??yan Zsófia Keresztes, an?lar ve mozaikler aras?nda ?iirsel bir ba?lant? kurguluyor. Neven Allgeier’in Çevre (2019-2023) ba?l?kl? yerle?tirmesi ise izleyiciyi, yak?n bir gelecekte insans?z manzaralarda bulunmu? hat?ralarla ba? ba?a b?rak?yor.

Sergi tasar?m?n? Studio No Frame’den Yelta Köm ve Elif Tan’?n; grafik ve katalog tasar?m?n? Esen Karol’un üstlendi?i Gelecek Hat?ralar?, 24 Mart 2024 tarihine kadar Pera Müzesi’nin 4. ve 5. kat sergi salonlar?nda ziyarete aç?k tutulacak.

BALKAN SANAT HABER AJANSI