8. Uluslararas? G?da Güvenli?i Kongresi Sonuç Bildirgesi Yay?nland?: G?da Güvenli?inde Güncel Geli?meler I????nda Çözüm Odakl? Öneriler…

8. Uluslararas? G?da Güvenli?i Kongresi “G?da Güvenli?i Sorumlulu?umuzdur” slogan?yla  9 – 10 May?s 2024 tarihlerinde, ?stanbul’da gerçekle?ti. ?ki gün süren kongrede 14 yabanc? ve 37 yerli konu?mac? 2 ana oturum, 3 interaktif panel ve 8 paralel oturumda sunumlar?n? gerçekle?tirdi.

2007 y?l?ndan beri her iki senede bir düzenelenen sekizinci kongre; G?da Güvenli?i Derne?i koordinatörlü?ünde, Uluslararas? G?da Güvenli?i Derne?i (IAFP-International Association for Food Protection) i?birli?i ve Tar?m ve Orman Bakanl??? deste?i ile düzenlendi. ; Meslek odalar?, sektör dernekleri, üretici birlikleri, tüketici örgütleri gibi g?da zincirinin her a?amas?n? temsil eden 36 kurumun varl?klar? ve katk?lar? ile düzenlenen 8. Uluslararas? G?da Güvenli?i Kongresi 12 farkl? ülkeden yabanc? konuklar dâhil 450’den fazla ki?inin kat?l?m? ile yap?ld?.

Dünyada g?da güvenli?inin iklim de?i?ikli?i, enflasyon, ekonomik ve sosyal e?itsizlikler, çat??malar, tedarik zinciri güvenli?i etkilerine ba?l? olarak bask? alt?nda oldu?unu aç?klayan G?da Güvenli?i Kongre Ba?kan? Dr. Samim Saner. bu saptamalara  ba?l? olarak g?da güvenli?i sistemlerinin, risklerinin de de?i?mekte oldu?unu dile getirdi..  Saner sözlerine; “Bilim ve teknolojide ya?anan ba? döndürücü geli?meler, bilgiye ula?madaki kolayl???n g?da güvenli?i konusunda pozitif etkileri oldu?u kadar negatif etkilerinin de olmas?, art?k g?da güvenli?i konusunda ba?ka bir boyuta ula?t???m?z? göstermektedir.  G?da güvenli?inde beklenmeyen risklere haz?r olmak ve sürdürülebilir bir g?da güvenli?i sistemi olu?turmak için yeni yakla??mlara ihtiyaç vard?r.” diyerek devam etti ve iki gün boyunca süren kongrenin güncel geli?meler paralelinde çözüm odakl? önerileri içeren sonuç bildirgesini kamuoyu ile a?a??daki maddeler alt?nda payla?t?.

8. Uluslararas? G?da Güvenli?i Kongresi Sonuç Bildirgesi:

11. Hayvansal g?dalarla bula?an zoonotik hastal?klar g?da güvenli?inin en önemli konular?ndan biridir. Zoonoz hastal?k etkenleri ana hatlar? ile bakteri, virus, parazit olabilmektedir. Bakteriyel g?da zoonozlar?, insan sa?l??? aç?s?ndan önemli olan antibakteriyel direncin bir parças? da olabilmektedir. Bu kapsamda antimikrobiyel direnç, bir g?da güvenli?i sorunudur.   Antimikrobiyel ilaçlara dirençli bakterilerin neden oldu?u enfeksiyonlar, günümüzde önemli bir küresel tehdit olu?turmaktad?r. Antimikrobiyel direnç insanlar?, hayvanlar? ve çevreyi etkileyen ve bunlardan etkilenen bir “Tek Sa?l?k” sorunudur. Dünyada her üç dakikada bir çocu?un antibiyotiklere dirençli enfeksiyonlar nedeniyle sepsisten ölmesinden dolay? direnç “sessiz salg?n” olarak da adland?r?lmaktad?r.

G?da hayvanlar?n? enfeksiyon hastal?klardan koruma ve tedavi amac?yla kullan?lan antibiyotiklerin bilinçsiz kullan?m? da bu küresel tehdide katk?da bulunmaktad?r. Antibiyotikler hayvanlarda bulunan ve insanlarda hastal?k yapmas? olas? bakterilerde (zoonotik) direnç geli?imine neden olabilmekte, bu dirençli bakteriler hayvansal ürünler ve çevreden insanlara bula?abilmekte, insanlarda tedavisi zor zoonotik enfeksiyonlara neden olabilmektedir.

 Ülkemizde hayvanlarda antibiyotik kullan?m?n?n neden oldu?u direncin boyutu henüz tam olarak ortaya konulmam??t?r. Avrupa Birli?i ülkelerindekine benzer ?ekilde hayvanlarda kullan?lan antibiyotik miktarlar? ile zoonotik bakterilerdeki direnç aras?ndaki ili?ki ülkemizde de tüm yönleriyle ele al?nmal? ve elde edilen bilgiler her y?l kamuoyu ile payla??lmal?d?r.

“Avrupa Birli?i Tek Sa?l?k 2022 Zoonoz Raporu” içerik ve ?effaf bir payla??m olmas? aç?s?ndan ülkemiz için çok de?erli bir k?lavuz niteli?indedir. Ülkemiz zoonozlar? ile ilgili neredeyse tek kaynak Tar?m Bakanl???n?n da katk?s?yla Sa?l?k Bakanl??? taraf?ndan haz?rlanan ve sadece 2019 y?l?na kadar olan verileri içeren Türkiye Zoonotik Hastal?klar Eylem Plan?’d?r. Bu kapsamda akademi ve g?da ile u?ra?an tüm payda?lar?n hakl? beklentisi 2019 sonras? zoonoz verilerinin EFSA benzeri ?effaf ?ekilde payla??lmas?d?r.

Tar?m ve Orman Bakanl???n?n bir yandan “Tek Sa?l?k” kavram?n?n gerektirdi?i biçimde Sa?l?k Bakanl??? ve di?er ilgili bakanl?klarla i?birli?i ve veri payla??m?n?, di?er yandan da veteriner sa?l?k ürünleri ve g?da gibi ilgili birimlerinin koordinasyonunu geli?tirerek sürdürmesi ya?amsal bir zorunluluktur.

Antimikrobiyel direnç sorunuyla mücadelede gerek sektörler aras?, gerek uluslararas? i?birli?i, hedef belirlenmesi, veri payla??m? ve nihayet ortak ak?l olu?turulmas? büyük önem ta??maktad?r.

 2 - G?dalarda önceki dönemlerde de bilinen veya yeni ortaya ç?kan g?da ile temas eden malzemelerden g?daya ta??nan    kimyasallar, çevreden bula?an kimyasallar, tar?m ilac? kal?nt?lar? (pestisitler) ve i?lem bula?anlar? bir ba?ka yak?c? g?da güvenli?i sorunudur. Kal?nt? ve bula?anlar, bilim temelli olarak yönetilemedikleri sürece insanlar, hayvanlar ve çevre için büyük bir tehdit olu?turmaktad?rlar.

 - Plastik kirlili?i neredeyse küresel iklim de?i?ikli?i kadar büyük bir çevre sorunu haline gelmektedir. Yap?lan ara?t?rmalarda mikro ve nanoplastiklerin içme sular?nda, hayvanlarda, su ürünlerinde ve kaç?n?lmaz olarak insan vücudunda bulunduklar? tespit edilmi?tir. Sürdürülebilirlik ve g?da güvenli?i birbirini tamamlayacak ?ekilde plastiklerin kullan?m? ve regülasyonlar? konusunda alternatif ambalaj yakla??mlar? da dâhil olmak üzere bütünsel bir bak?? aç?s?na ihtiyaç oldu?u a?ikârd?r. Bu kapsamda ba?ta tek kullan?ml?k plastiklerin kullan?m?n?n kontrol alt?na al?nmas? olmak üzere gereksiz plastik kullan?m? engellenmeli

 - Plastiklere alternatif güvenli ambalaj yönetimi aray??? dünya çap?nda devam etmeli, bu kapsamda ba?ta tek kullan?ml?k plastiklerin kullan?m?n?n k?s?tlanmas? olmak üzere gereksiz plastik kullan?m? engellenmeli, plastikler kayna??nda ayr? olarak toplanmal?, g?da güvenli?i risklerini kontrol alt?na almak suretiyle plastiklerin yeniden kullan?m ve geri dönü?ümü konusunun çerçevesi ve detaylar? belirlenmeli ve en önemlisi plastikler küresel bir çevre-insan sa?l??? bütünsel stratejisi ile yönetilmelidir.

- Tar?m ilac? kal?nt?lar? bir ba?ka yayg?n g?da güvenli?i sorunudur. Kural d??? ve kontrolsüz kullan?mlar? sonucunda toprakta, sularda olu?an ve etken maddelerin yar?lanma ömrüne ba?l? olarak uzun süre kal?c? olan kirlilik, sorunun boyutunun büyümesine neden olmaktad?r. Tar?m ilac? kal?nt?lar? bitkisel ve hayvansal g?dalarla sofram?za ula?maktad?r. Ülkemizde de s?n?r a?an tar?m ilac? kal?nt?s? içeren g?dalar en yayg?n g?da güvenli?i sorununu olu?turmaktad?r. Bildirgemizde ilgili k?s?mda ayr?nt?l? biçimde yer ald??? gibi bu konuda denetimlerin etkin biçimde yürütülmesi, laboratuvar kapasitelerinin geli?tirilmesi, sonuçlar?n ?effaf biçimde payla??lmas? ve iyi tar?msal uygulama örneklerinin yayg?nla?mas? son derece önemlidir.

- Küfler taraf?ndan üretilmekte olan ve insan ve hayvanlara toksik etkisi bulunan mikotoksinler uzun y?llard?r dünyada ve ülkemizde s?k rastlanmakta olan önemli bir g?da güvenli?i sorunudur.

BALKAN EKONOM? HABER AJANSI