Av. Emre Av?ar, sosyal medya platformlar?na getirilen eri?im engellemelerinin, yasal gerekçeleri olmamas? halinde anayasaya ayk?r? oldu?unu ve bu durumun hak ihlallerine sebebiyet verebilece?ini öne sürdü.

Av?ar, bu engellemelerin ifade özgürlü?ü ve bilgiye eri?im hakk? gibi temel anayasal haklar? ihlal edebilece?ini de vurgulad?.

Prof Hukuk Bürosu Kurucu Orta?? ve Bili?im Hukuku Uzman? Av. Emre Av?ar, sosyal medya platformlar?na getirilen eri?im engellemelerinin, yasal gerekçeleri olmamas? halinde anayasaya ayk?r? oldu?unu ve bu durumun hak ihlallerine sebebiyet verebilece?ini belirtti. Av?ar, bu engellemelerin ifade özgürlü?ü ve bilgiye eri?im hakk? gibi temel anayasal haklar? ihlal edebilece?ini de vurgulad?.

Av. Emre Av?ar ?u aç?klamalar? yapt?;

Bili?im hukuku uzman? olarak uzun y?llard?r bu alanda çal??malar yürüten Av. Emre Av?ar, sosyal medya platformlar?na getirilen eri?im engellemelerinin hukuki ve anayasal boyutlar? hakk?nda kamuoyunu bilgilendirdi. “Bu tür engellemeler yerine, ifade özgürlü?ü ve bilgiye eri?im hakk?n? koruyacak daha demokratik uygulamalar planlanabilir.” dedi.

Av?ar, sosyal medya yasaklar?n?n toplumsal ve bireysel haklar üzerindeki olumsuz etkilerini dile getirerek, otoritelerin hukukun üstünlü?ünün bilinciyle kararlar vermesi gerekti?ini vurgulad? ve ?unlar? söyledi;

Eri?imin Engellenmesi Kanun’la Düzenlenmi?tir.

“?nternet ortam?nda i?lenen suçlarla ilgili 5651 Say?l? “?nternet Ortam?nda Yap?lan Yay?nlar?n Düzenlenmesi ve Bu Yay?nlar Yoluyla ??lenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakk?nda Kanun” ve “?nternet Ortam?nda Yap?lan Yay?nlar?n Düzenlenmesine Dair Usul ve Esaslar Hakk?nda Yönetmelik” gere?i, internet sitelerindeki içeriklerin, bir suç unsuru bar?nd?rmas? durumunda kald?r?lmas? ve eri?imin engellenmesi karar? verilebilmektedir. Bu kararlar Anayasan?n 26. Maddesinin ek f?kras?nda belirlenen “Dü?ünceyi aç?klama ve yayma hürriyetinin kullan?lmas?nda uygulanacak ?ekil, ?art ve usuller kanunla düzenlenir.” ?fadesinde de belirtildi?i gibi, anayasal haklar?n s?n?rlanmas? belirli hallerde ve ancak kanunla mümkündür.

Özellikle, özel hayat?n gizlili?inin ihlali, ki?isel verilerin hukuka ayk?r? ele geçirilmesi ve kullan?lmas? ba?ta olmak üzere, Türk Ceza Kanun’unun ve di?er kanunlarda yer alan suçlar?n ve internet ortam?nda i?lenmesi durumunda, soru?turma a?amas?nda hakimlik, kovu?turma a?amas?nda mahkeme taraf?ndan eri?im engellenmesi veya içeri?in kald?r?lmas? kararlar?na hükmedilebilir.

Ayn? Kanun’da yer alan istisnalarda ise; Ya?am hakk? ile ki?ilerin can ve mal güvenli?inin korunmas?, millî güvenlik ve kamu düzeninin korunmas?, suç i?lenmesinin önlenmesi veya genel sa?l???n korunmas? sebeplerinden bir veya bir kaç?na ba?l? olarak hâkim veya gecikmesinde sak?nca bulunan hâllerde, Cumhurba?kanl??? veya millî güvenlik ve kamu düzeninin korunmas?, suç i?lenmesinin önlenmesi veya genel sa?l???n korunmas? ile ilgili bakanl?klar?n talebi üzerine Ba?kan taraf?ndan internet ortam?nda yer alan yay?nla ilgili olarak içeri?in ç?kar?lmas? ve/veya eri?imin engellenmesi karar? verilebilmektedir.

Eri?im engellemeleri ile ilgili as?l ihtilaf da burada do?maktad?r. Biraz önce bahsetti?imiz üzere, bu gibi eri?im engellemeleri veya içerik kald?rma uygulamalar? mahkeme/hakim karar?yla verilir ve BTK’ya uygulanmas? için gönderilir. Ancak Kanun’un 8/A maddesindeki halleri gerektiren durumlarda talep gelmesi halinde Ba?kanl?k taraf?ndan bu karar herhangi bir yarg? karar? olmaks?z?n uygulanabilmektedir.

Dü?ünceyi Aç?klama ve Yayma Hürriyeti

Anayasan?n 26. Maddesindeki “Dü?ünceyi aç?klama ve yayma hürriyeti” dar yorumlanmamal?d?r. Bu hürriyet, her zaman, her yerde, her mecrada serbestçe kullan?labilecek bir hakk? içermektedir. A?HS de 10. Maddesinde ifade özgürlü?ü güvence alt?na almaktad?r. 5651 say?l? kanunun 8/A maddesini ele ald???m?zda herhangi bir yarg? karar? olmadan verilen engelleme karar?, Anayasal haklar?n özüne dokunabilece?i için normatif olarak hukuka ayk?r?l?k te?kil edebilecektir. Bu defa kural? uygulayan otorite, yarg? denetiminden geçmemi? bir “anayasal hakka kar?? müdahale” karar? uygulayaca??ndan, karar? veren otoriteye bir keyfiyet hakk? tan?maktad?r. ??te normatif denetim dedi?imiz araç da “ki?i haklar?n?n kullan?lmas?n?n k?s?tlanmas?n?n” önüne geçilmesindeki keyfiyeti ortadan kald?racakt?r.

Ba?kanl?k Kararlar?n?n Ölçülülü?ü

Yarg? organ? taraf?ndan verilmeyen, ancak Ba?kanl?k taraf?ndan al?nan k?s?tlay?c? kararlar, her zaman ölçülülük ilkesine göre de?erlendirilmelidir. Anayasa Mahkemesi (AYM) ve Avrupa ?nsan Haklar? Mahkemesi (A?HM) de bu tür durumlarda k?s?tlamalar?n ölçülü olup olmad???n? inceler. K?sacas?, bir k?s?tlama ki?isel haklara dokunmamas? için amaca uygun, gerçekten gerekli olmal? ve daha hafif bir yöntemle ayn? sonuca ula??lam?yorsa uygulanmal?d?r.

Yarg? Denetimi ve Keyfiyetten Kaç?nma

Anayasal haklar? k?s?tlayan kararlar?n mutlaka ölçülü olmas? ve yarg? denetimine tabi tutulmas? ?art. Keyfi kararlar, hukuk devleti ilkesine ayk?r?d?r ve vatanda?lar?n güvenini sarsar. Geni? kullan?c? taban?na sahip sosyal medya platformlar?, dü?ünce özgürlü?ünün en yo?un ya?and??? yerlerdir. Bir ki?inin ya da eri?im sa?lay?c?s?n?n hukuka ayk?r? eylemleri yüzünden tüm platformu kapatmak, ölçülülük s?n?rlar?n? a?ar.

Sonuç ve Hukuk Felsefesi Aç?s?ndan De?erlendirme

Anayasal haklar?n k?s?tlanmas? ya da tamamen ortadan kald?r?lmas?, sadece ve sadece bu haklar?n kullan?m?n? en az etkileyecek ?ekilde yap?lmal?d?r. Bu, hukuk devletinin temel ilkelerine ve bireylerin özgürlüklerine sayg?n?n gere?idir. Bu ilkelerden taviz verilmemesi gerekti?ini vurgulamak isterim. K?s?tlamalar, vatanda?lar?n özgürlüklerini koruyacak ?ekilde düzenlenmelidir.” dedi…

Sosyal Medya Yasaklar?n?n Hukuki Boyutu

Eri?im engellemelerinin hukuki temelini sorgulayan Av. Emre Av?ar, bu tür kararlar?n hukuk devleti ilkelerine ayk?r? olabilece?ini ifade etti. “Eri?im engellemeleri, Anayasa’da güvence alt?na al?nan haklar? k?s?tlayabilmekte ve demokratik toplum düzenine zarar verebilmektedir,” diyen Av?ar, bu tür uygulamalar?n hukuka ayk?r? olabilece?ini belirtti.

Anayasal Haklar ve Eri?im Engellemeleri

Av. Emre Av?ar, sosyal medya platformlar?na getirilen eri?im engellemelerinin anayasal haklar?n ihlali sonucuna sebebiyet verebilece?ini ifade ederek, “Anayasa’n?n 26. maddesi gere?ince herkes, dü?üncelerini aç?klama ve yayma hakk?na sahiptir. Bu hakk?n kullan?lmas?, bilgiye eri?im hakk?yla do?rudan ili?kilidir. Sosyal medya eri?im engelleme kararlar?, bu haklar? zedeleyebilmektedir” dedi.

EKO-V?ZÖR DERG?S?