Malavi... Gözlerden uzak bir Afrika ülkesi. 

 

Theresa Kachindomoto... Bir kabilenin kadın reisi.

 

Yıllardır kız çocuklarının erken yaşta evlendirilmemesi için büyük mücadeleler veriyor. Birçok zorlukla karşılaşıyor, tehditlerin bini bir para ama o geri adım atmıyor. 

 

 

Malavi'nin orta bölgesindeki Dedza Bölgesi'nin en önemli şefi. 900.000'den fazla kişi üzerinde gayri resmi yetkisi var. Çocuk yaşta evlilikleri sona erdirme konusundaki güçlü eylemi ve hem kız hem de erkek çocuklar için eğitim konusunda ısrar etmesiyle tanınıyor.

 

Malavi'nin güneyindeki Zomba Bölgesi'ndeki bir kolejde 27 yıl sekreter olarak çalışmış. Evlenmiş ve beş erkek çocuk annesi olmuş. 2003 yılında, Dedza bölgesinin şefleri, 900.000'den fazla kişinin bulunduğu bölgenin bir sonraki kıdemli şefi olarak onu seçmiş. 

"İnsanlarla arası iyi" olduğu için seçildiğini ve artık istese de istemese de kıdemli şef olduğunu anlatır kendisiyle yapılan söyleşilerde.

Malavi dünyanın en fakir ülkelerinden biri ve nüfusun %10'unda HIV enfeksiyonu var. 2012'de bir Birleşmiş Milletler araştırması, Malavi'deki kızların yarısından fazlasının 18 yaşına gelmeden evlendiğini ortaya çıkarmış ve Malavi'yi, özellikle kırsal alanlarda yüksek oranlarla dünyadaki en yüksek çocuk evlilik oranlarından birine sahip olarak sıralamış.

 

Bazen yedi yaşında olan genç kızlar, kusasa fumbi (temizlik) için cinsel başlangıç ​​kamplarını içeren cinsel taciz içeren geleneklere tabi oluyormuş. 

 

2015 yılında Malavi, 18 yaşından önce evlenmeyi yasaklayan bir yasa çıkarmış ancak, geleneksel otoriteler tarafından uygulanan anayasa ve örfi hukuk, ebeveynlerin kabul etmesi halinde çocukların evlenebileceğini de belirtmiş. 

 

Kachindamoto, bölgesinde yüksek çocuk yaşta evlilik oranları bulunca rahatsız olmuş ancak ebeveynleri görüşlerini değiştirmeye ikna edememiş. Yine de ilçedeki 50 muhtara erken yaşta evliliğin kaldırılmasını ve mevcut sendikaların feshedilmesini kabul ettirmiş. 

 

Topluluk liderlerini erken evliliği yasaklamak için medeni kanunu değiştirmeye zorlamış ve yılmadan mücadele ederek kabullenmelerini sağlamış. 

 

 

"Evet, 175'i kız-eş ve 155'i erkek-baba olmak üzere 330 evliliği sonlandırdım. Okula geri dönmelerini istedim ve bu işe yaradı." 

 

Nyasa Times'a verdiği demeçte ise, "Genç evlilikler istemiyorum, okula gitmeleri gerekiyor. Artık evlilikler söz konusu olduğunda bölgemdeki herkesi yönetmek için kendi yasalarımızı koyduk ve kutsal inek bırakmayacağız. .. • Hiçbir çocuk okul saatleri içinde evde aylak aylak dolaşırken, bahçeyle uğraşırken veya ev işleri yaparken bulunmamalıdır. Çiftin doğum tarihleri ​​incelenmeden nikah kıymak için köy muhtarı, GVH veya kilise din adamları bulunmamalıdır.” ifadelerini kullanmış. 

 

Kabile reisi seçildikten sonra, kabilenin ailelerini ziyaret etmeye başlayan Theresa Kachindomoto,  kendisini çok şaşırtan bir manzara ile karşılaşıyor. 

 

 

“Kız çocuğun elinde ağlayan çocuk vardı. Ona bebeği annesine götürmesini söylediğimde bana verdiği yanıtla hayrete düştüm: ‘Annesi benim zaten.’ ‘Babası kim?’ diye sordum, futbol oynayan aynı yaşlardaki bir çocuğu işaret etti. Kızın ailesini çağırdım. ‘Nasıl böyle bir evliliğe izin verdiniz? sorusuna: ‘Durumumuz çok kötü, hiçbir şeyimiz yok. Onların birlikte olmasını, aile kurmasını istedik. Artık kendileri hayat kurmaya baksınlar’ dediler. Kalbimden gelen ses bu çocuğa yardım etmem gerektiğini, beynim ise küçük çocuklar bu şekilde yetişmeye devam ettiği sürece ülkemizin uzun vadede başarılı bir şekilde gelişemeyeceğini söylüyordu"

 

Kachindomoto, gördüğü bu sahnenin ardından kolları iyice sıvamış ve büyük bir mücadeleye girişmiş. Kabile reisi seçildiği bölgede kız çocuklarının erken yaşta zorla evlenmesini engellemenin yolunda ilk adımını atmış, kız çocukların, kocalarını mutlu etmelerine odaklanan cinsellik eğitimi gördükleri “kusasa fumbi” (temizleme) kamplarını yasaklamış. 

 

Kızları geleneksel ayinlerle evliliğe hazırladığı iddia edilen kamplarda kızların cinsel tacize uğradığı ve ‘mezun olmak’ için yüzünü dahi görmedikleri bir erkekle cinsel ilişkiye girmek zorunda bırakıldıkları biliniyor.

 

Şimdiye kadar 377’si kız, 172’si erkek olmak üzere, toplam 549 çocuğun evliliğini sonlandıran Koçindamoto, o kız çocukların bir gün avukat, doktor veya devlet başkanı olacağına inanıyor.

 

Theresa Koçindamoto, birçok kez tehdit almış. “ ‘Henüz gençsin, bu yaşta ölmek mi istiyorsun?’ diyen de olmuş, ‘Kız çocuğun olmadığı için öyle düşünüyorsun? Nereden bileceksin?’ diyen de”.. Bütün bu eleştirilere ve tehditlere karşı Koçindamoto inandığı Malavi’yi kurmak için çıktığı yola devam ediyor ve mücadelesini sürdürüyor. 

 

Eleştirenlerden bazıları zamanla hata yaptıklarını anlamışlar, bazıları halen de eleştirmeye devam ediyor. 

“Öldüreceklerse bile, işimi bitireyim, öyle öldürsünler” diyor.

 

 

Nota ve Tınılarla... 

 

macit.soydan@gmail.com