Bugun...


MAC?T SOYDAN

facebook-paylas
SAATLER? AYARLAMA ENST?TÜSÜ...
Tarih: 03-05-2024 18:31:00 Güncelleme: 03-05-2024 18:48:00


 
 
Türk edebiyat?n?n en önde gelen isimlerinden Ahmet Hamdi Tanp?nar'?n kaleme ald??? "Saatleri Ayarlama Enstitüsü", ilk bask?s? 1961 y?l?nda yap?lan ve Türk insan?n?n Do?u ile Bat? aras?nda bocalamas?n? irdeleyen önemli eserlerden biri olarak bilinir. 
 
 
 
?iirlerinde sembolist bir dil kullanan Tanp?nar romanlar?nda ise gerçekçi ve sosyal sorunlara e?ilen bir tarz? tercih etmi?tir.
 
 
 
Anlat?m, Tanp?nar’?n kendine has simgeci dü?üncesiyle birle?ip, zaman zaman geli?en olaylarla birlikte ba?kala?maktad?r. Romanda, insanlar?n popülerli?e ve paraya verdi?i önemin ve nas?l bir anda yüz de?i?tirebilece?inin alt? çizilmektedir.
 
 
Ahmet Hamdi Tanp?nar, vefat?n?n 59'uncu y?l?nda an?ld? - Radyo 7
 
 
Saatleri Ayarlama Enstitüsü, içeri?ini ve konusunu roman?n karakterlerinden Nuri Efendi (saat ustas?), Mübarek (?ngiliz yap?m?, ayakl? ve ya?l? bir duvar saati), Halit Ayarc? ve saat-zaman-insan ili?kilerinden almaktad?r.
 
 
 
Yap?t çocuklu?u II. Abdülhamit döneminde geçen, Me?rutiyet ve Cumhuriyet dönemlerinde de ya?ayan Hayri ?rdal'?n an?lar? ?eklinde kurgulanm??t?r. Osmanl?ca ve Farsça kelimelere s?kça ba?vurulmu?tur. Dili a??r fakat anlat?m? ak?c?d?r. Roman dört bölümden olu?maktad?r: Büyük Ümitler, Küçük Hakikatler, Sabaha Do?ru, Her Mevsimin Bir Sonu Vard?r.
 
 
Ali ?ükrü Çoruk on X:
 
 
?ki uygarl?k aras?nda bocalayan Türk toplumunun tutumlar?n?, davran??lar?n? alaya alan ele?tirel bir eser özelli?ini ta??yan roman, içe kapan?k, önyarg?l?, geleneksel ya?ayan ama Bat?l? de?erleri sorgulasa da kabul eden Hayri ?rdal’?n gözlemleri ve ya?ad?klar? üzerine kuruludur. 
 
 
 
Hayri ?rdal’?n hayat? ba??ndan itibaren dikkat çekicidir. Bununla birlikte kendisi ya?am?n? iki k?sma ay?rmaktad?r. Pragmatist biri olarak hayat?na giren ve hayat?n?n yönünü de?i?tiren Halit Ayarc? öncesi ve sonras? ?eklinde. 
 
 
 
Psikiyatrist Dr Ramiz'e giden Hayri ?rdal, "hasta adam" tan?m?yla Osmanl?'n?n son döneminin metaforu kabul edilir. Dr. Ramiz'in ayarlanm?? bir rüyay? Hayri ?rdal'a zorla gördürmeye çal??mas? ise, toplumun devrimler yoluyla dönü?türülme çabas?n? sembolize eder.
 
 

Roman metafor ve nümeroloji aç?s?ndan zengindir. Her ki?i, e?ya ve isim asl?nda insanlar?n yads?namayacak baz? yanlar?n? her kurum ise insan hayat?ndaki baz? dönemleri sembolize etmekte. Tanp?nar tasavvufta anlat?lan "seyri sülük" insan?n manevi yolculu?unu bu romanda i?lemi?.

 

 

Zaman “atl?kar?nca” gibi döngüsel mi? Yoksa “bisiklet” gibi çizgi ?eklinde mi? Birey/toplum de?i?ir mi? Yoksa birey/toplum do?u?tan itibaren kaderi için mi ya?amaktad?r?

 

 

Saatleri Ayarlama Enstitüsü, AHMET HAMD? TANPINAR, Remzi Kitabevi,  ?stanbul, 1961, 371 s | ?stanbul Müzayede

 

Ahmet Hamdi Tanp?nar’?n sözkonusu roman?nda, zamana, bireye ve topluma yönelik gözlemler,yukar?daki sorular ekseninde okura tekrar ve tekrar sorulmaktad?r.

 

 

Romanda geçen saat, bireyin/toplumun içsel ve d??sal zaman alg?s?d?r.

 


"Saatleri Ayarlama Ensitüsü" toplumun bu de?i?me süreci içindeki durumunu, fertten yola ç?karak topluma varan bir teknikle anlat?yor.

 

 

Türk edebiyat?n?n dönüm noktalar?ndan biri olan Saatleri Ayarlama Enstitüsü kitab?nda Do?u ve Bat?, gelecek ve geçmi?, modernizm ve gelenek gibi kar??t kavramlar sorgulan?yor.

 

 

Bu ikilikler aras?ndan bocalayan Hayri ?rdal ve zaman kavram? üzerine geli?tirdi?i projeleri hayata geçirmeye çal??an Halit Ayarc?. Yazar?n olaylar? ele al?? biçimi ve ola?anüstü anlat?m yetene?iyle Saatleri Ayarlama Enstitüsü kitab? de?erini hiçbir zaman kaybetmeyecektir.

 


Okuman?z? tavsiye ederim... 

 

 

Nota ve T?n?yla... 

 

 

macit.soydan@gmail.com

 


Bu yazı 7177 defa okunmuştur.

FACEBOOK YORUM
Yorum

YAZARIN DÄ°ÄžER YAZILARI

Bizi Takip Edin :
Facebook Twitter Google Youtube RSS
YAZARLAR
ÇOK OKUNAN HABERLER
  • BUGÃœN
  • BU HAFTA
  • BU AY
SON YORUMLANANLAR
  • HABERLER
  • VÄ°DEOLAR
HABER ARŞİVİ
GAZETEMÄ°Z

Web sitemize nas?l ula?t?n?z?


nöbetçi eczaneler
HABER ARA
YUKARI