Kocaman iki i?çi elinin üzerinde k?rm?z? bir dünya yükseliyor ve üzerinde “1 May?s” yaz?yor.

??çi s?n?f?n?n elleri üzerinde duran dünyadan çiçeklerin uçu?tu?u bu afi?, bundan tam 48 y?l evvel 1976 1 May?s’? için haz?rlanm??t?. Türkiye i?çi s?n?f?n?n 1 May?s’la özle?tirdi?i bu afi? Heykelt?ra?-Ressam Orhan Taylan taraf?ndan çizildi.

Sanatç?lar, fark?nda olsunlar ya da olmas?nlar, içinde bulunduklar? ça?? yans?t?rlar.

Ezilenlerden yana tutum alan sanatç?lar, öyle anlar gelir ki emekçilerin özlemlerini muazzam bir yarat?c?l?kla tek bir ?eyde sembolize ederler. ??te D?SK’in 1 May?s afi?i de bunun örne?idir. 

Afi?i çizen Orhan Taylan, kendisiyle yap?lan bir röportajda ?öyle demi?ti ; 

“Kocaman bir yasak vard? 1 May?s üzerinde. Gün geldi... 76 senesi. 1 May?s'tan k?sa bir süre önceydi, belki iki hafta önce falan. D?SK karar alm??t? ve 1 May?s'ta Taksim Meydan?'nda büyük bir gösteri yap?lacakt?. Hat?rl?yorum gece yar?s? civar?ndayd? saat, D?SK'ten bir arkada??m telefon etti. Dedi ki, «Yar?n sabah Yürütme Kurulu toplant?s? var. 1 May?s'ta kullan?lacak malzeme üzerine kararlar al?nacak. Son dakika da akl?m?za geldi, 1 May?s afi?i yapal?m istiyoruz, bunu bize yeti?tirebilir misin?» «Peki» dedim. Epeyce çe?itlemesini yapt???m bir çal??ma oldu?u için oturdum, yar?m saat içinde afi?i çizdim. Gelip sabah ald?lar. Yürütme Kurulu'ndan geçti, kabul ettiler ve bizim 1 May?s afi?i böylece ortaya ç?km?? oldu.” 

Yine 1 May?s’?n unutulmaz sembollerinden biri…

Bir eli zincire vurulmu?, di?er eliyle i?çi s?n?f?n?n bayra??n? dalgaland?ran mavi tulumlu bir i?çi… 1977 y?l?nda Taksim Meydan?’ndaki AKM binas?na as?lan bu resim, o gün 1 May?s alan?na ç?kan 500 bin emekçiyi,  zincirlerini k?rmak için mücadele eden Türkiye i?çi s?n?f?n? sembolize ediyordu. Bu görkemli resim 30-32 metre geni?li?inde ve 18 metre yüksekli?indeydi. Peki, bu unutulmaz eser nas?l ortaya ç?km??t??

Bu i?çi figürü yine Orhan Taylan taraf?ndan tasarlanm??t?. Resim D?SK’in Merter binas?n?n bir salonunda bez üzerine çiziliyordu. Fakat bez o kadar büyüktü ki salona s??m?yordu. Bu nedenle bezi katlaya katlaya 10-12 ki?ilik bir ekiple boyuyorlard?. Resmin yap?m?ndaki son süreci de ?öyle anlatm??t? Taylan; 

“Bezi katlayarak çal??t???n?z için as?laca?? güne kadar yapt???n?z i?in bütününü görme ?ans?n?z yok… Sabah erkenden meydana resmi görmeye gittim. Be?endim do?rusu. Hatal? bir çizgi yok. Tasarland??? gibi uygulanm?? bir i? olmu?tu. AKM’nin cephesinin epey bir bölümünü kaplayan koca bir tek figür yapm?? olman?n da mesleki bir keyfi var, çok zevkle hat?rlar?m bunu.” 

1977 y?l? 1 May?s’?ndan haf?zalara kaz?nan i?çi resmi, bugün hâlâ o y?llar?n yükselen mücadelesini hat?rlatmaya devam ediyor.

Nota ve T?n?yla... 

macit.soydan@gmail.com