İstanbul’da başarıyla gerçekleştirilen TIF 2023 kapsamında düzenlenen basın toplantısında konuşan sektör temsilcileri, turizmdeki dönüşüme, finansman ihtiyacına ve halka arzın önemine vurgu yapan ifadeler kullandılar…

Turizm Yatırımcıları Derneği tarafından; Raffles İstanbul Bophorus Otel’de, bu yıl 3’üncüsü düzenlenen Tourism Investment Forum’da (ITF) TTYD Yönetim Kurulu Üyeleri, AKTOB Başkanı Kaan Kavaloğlu, Pegasus Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Nane, TAV Havalimanları Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Erdoğan’ın da katılımıyla basın toplantısı düzenlendi.

Ayla Heyfegil: Yabancı otel grupları Türkiye’den öğrenmeye geliyor

Toplantıda konuşan TTYD Yönetim Kurulu Üyesi Ayla Heyfegil “Buradaki esas amacımız turizm konusunda yatırım yapan yerli ve yabancı herkesi bir araya getirmekti. Dünyadaki benzerlerini örnek aldık. Dünyada 3 tane bu tarz büyük kongre var. Bir tanesi Berlin’de bir tanesi Amerika’da bir tanesi de Uzak Doğu’da.  Katılımcılarımızla konuştuğum zaman Türkiye’nin çok büyük bir dağıtım noktası olduğunu söylüyorlar. Türkiye’de sadece turizm dinamiklerini elinde tutmasının ötesinde havalimanları hava yolları ile birlikte bu konferansın çok güçlü olduğunu düşünüyorlar. Umarım başarılı olmuşuzdur.” İfadelerini kullandı.

Antalya’nın her şey dahil konusunda çok iyi bir model olduğunu ifade eden Heyfegil, “Markalar Türkiye’ye sadece yönetim ya da franchise ile gelmek istemiyor. Arkalarında çok büyük fonlar var. Bir marka altında 150 oteli olan gruplar bunlar. Bunlar Türkiye’den öğrenmeye de geliyorlar. Antalya her şey dahil konusunda çok iyi bir model. Onlar bu taraflara adım atmak istiyorlar ki bunu Türkiye dışına çıkarmak istiyorlar. Türkiye nasıl oluyor da bu coğrafyada,  bu kadar krize rağmen ayakta kalabiliyor diye tartışılıyor yurt dışında. Sadece fonla gelelim diye değil biz bunu yurt dışına nasıl taşırız diye düşünüyorlar. Biz de bir şeyler öğreniyoruz onlar da öğreniyor. Artık Türk markaları da yurt dışına gitmeye başlayacak.” şeklinde konuştu.

Oya Narin: Yeni destinasyonlar hayata geçirmeliyiz

TTYD Yönetim Kurulu Başkanı Oya Narin ise şu noktaların altını çizdi:

“Bugün geldiğimiz noktada çok iyi bir yerdeyiz. Önümüzde 2033 yılına kadar olan hedefimiz var. Bu 100 milyar dolar da olabilir 135 milyar dolar da olabilir. Bunların hepsi yapacağımız dönüşüm programları veya yeni yeni stratejilere bağlı. Bunun ülke ekonomisine cari açık açısından getireceği çok büyük katkısı var. OVP’de Maliye Bakanlığı bunu net bir şekilde ortaya koydu. Bundan sonraki en önemli işlerimizden birsi yatak arzının 2 milyon artırılması ve yeni destinasyonların yeni alanların yaratması.

“Her sene 100 bin yatağı yenilemeyiz”

Mevcut yatak kapasitelerinin yenilenmesi gerekmektedir. Trakya-İskenderun arasındaki kıyı şeridimizin yeni turizm kanunuyla birlikte hem turizme kazandırılmasını hem de konut sahibi tarafından kullanılmasını sağlamalıyız. Bunları yaparsak hem 2 milyonun üzerinde yeni bir arz ortaya koymuş olacağız hem de 20-30 yıllık perspektifte bu alanları yeni yüz yılın ikinci yarısına doğru hazırlamamış oluruz. Bu alanlar önceden daha düz mantıkla dizayn edilmiş. Bunları gerçekleştirmek için de yeni finansmana ihtiyacımız var. Her sene ayrıca 50-100 bin yatağı yenileme ihtiyacımız var. Mevcut bankacılık sistemimiz çok iyi çalışmasa da, sermaye piyasalarını ve uluslararası fonları turizm sektörüne entegre edecek modeller oluşturmamız lazım.

Bu konferansımızda yabancı yatırımcılarımızın yanı sıra sermaye piyasaları başlığına çok önem veriyoruz. Bir diğer önem verdiğimiz konu ise milli değer verdiğimiz, milli markalarımız. Bu markalarımızın hem Türkiye içerisinde gelişmesi, hem yeni markaların çıkması hem de kendini ispat etmiş markaların yurt dışında Türk bayrağını dalgalandırması çok önemli.

“Arap yatırımcıya 49 yıllık tahsis yetmiyor”

Yabancı yatırımcılar Türkiye’ye yatırım yapma fırsatını kaçırmamalı. Çok büyük bir iştah var uluslararası zincirlerde. Çünkü onlar gelmeden yatırımcıyı çekmek çok zor. Ne kadar fazla yabancı yatırımcımız olursa o kadar güçleneceğiz. Sözleşme yapma konusunda bir sorunumuz yok fakat yatırımcıya gelince bir sorunumuz var. İlk sorunumuz bizi bile bir hayli zorlayan ve şehirden şehre değişen imar planlarındaki karışıklıklar. Yatırımcının yatırım yapması için imar kanununu çok iyi anlaması lazım. Bu alanın çalışılması lazım. Kolay kullanılır, kolay anlaşılır, standardı değişmeyen bir sistem olmalı. Yatırımcı yatırımını yaptıktan, 50 milyar harcadıktan sonra bir anda imar planı durdurulabiliyor. İmar planı yapıldıktan sonra durdurulmaması lazım. Bu biraz yabancı yatırımcı için karışık bir yapı. İkinci sorun tahsis konusu. Özellikle Arap yatırımcıya 49 yıllık tahsiseler yeteli gelmiyor. Tapu istiyorlar.

“Türkiye’ye yatırım fonları getirilebilir”

Bireysel yatırımcı yerine yatırım fonları getirilebilir. Sermaye Piyasası ile birlikte otellerin, otel emlakının şeffaf bir yapıya kavuşması ve ondan sonra müteakip fonların Türkiye’ye getirilmesi gerekiyor. Elimizde 120 milyar dolarlık bir varlık olmasına rağmen bunların likit tahvil edilebileceği kolaylıkla hareket edebileceği, halka arz yapabileceği, sermaye artırımı yapabileceği bir ortam için çalışmalıyız. Yatırımcı için sermaye piyasaları bir araya getirerek daha kolay halka açılmanın yollarını arayacağız. SPK ile de bunları görüşeceğiz. Buradaki amacımız bireysel yatırımcının değil uluslararası fonların gelmesi. Önümüz açık. Ciddi bir potansiyelimiz var. Halka arz konusuna ağırlık vermeliyiz.

“Renovasyon için oda başı 5 bin dolar harcanıyor”

Bizim her sene en az 50 bin yatak kapasitemizin yenilenmemiz lazım ve bunun için de kaynağa ihtiyaç var. Halka açık işletmeyi ayakta tutma ne kadar önemli olduğunu anlatmamız gerekiyor. Büyük yatırım fonları dahil oluyor zaten küçük ve orta işletimlerin de buna dahil edilmesi lazım. Sıradan bir renovasyon için oda başı 5-10 bin dolar harcanıyor. Bu diğer segmentelerde 30 bin dolara bazı otellerde 100 bin dolara kadar çıkıyor. Yabancı yatırımcıların Türkiye’de çok olumlu yaklaşımları var. TIF yükselen bir trendle gidiyor. Genel yatırım ortalamalarına bakarsak yüksek faiz oranları nedeniyle Türk yatırımcı yatırım yapamadı. Yabancı yatırımında ufak da olsa bir düşüş olmuştur diye tahmin ediyorum yaşadığımız deprem felaketi nedeniyle.”

Mehmet Nane: Türkiye’nin ilk üçe girmesi lazım

Pegasus Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Nane ise halka arzın önemine dikkat çekti. Nane, “Dünya turizminde ilk 5’teyiz, ilk üçe girmemiz lazım. İstanbul’da bu yıl turist sayısının 15 milyona ulaşması gerekiyor. Yeterli değil. İstanbul’un fazlaları var. Bunu canlandırmak lazım fakat İstanbul’un yatak kapasitesi sıkıntısı oluşmaya başlıyor. Evlerin turizm amaçlı orta uzun vadeli kiraya verilmesi konusunda adımlar atılması bunların turizme kazandırılması gerek. Sermayenin yayılması için halka açıklığı özendirmemiz lazım. Halka açıklığın getirdiği ek kaynaklar var. Halka açıldığınız vakit daha uygun kaynaklara, uluslararası standartlarda data tutmaya dolayısıyla yabancı yatırımcıların karşılaştırma yapabilmelerine imkan sağlıyorsunuz. Bunlar çok kritik. Halka açılmanın her zaman taraftarı olmuşumdur. Bunun çok avantajı görmüşüzdür. Artık yatırımın direkt mülkün kendinse yapılmasına gerek yok. Yatırım yapmak için öz kaynağınızın olması lazım. Bunun için sermaye artırırsınız ya da kar elde eder edersiniz. Sermaye artırmak için halka arz olmanız gerekir. “ açıklamasında bulundu.

“Her segmente hizmet etmezsen kaybedersin”

Turizmde her segmente hitap edilmesi gerektiğini söyleyen Nane, “Uluslararası zincirlere girmek pazarlama anlamında önemli. Yerlinin de olması lazım çeşitlilik olmazı lazım. Ayrıca bütün segmentlere hizmet etmek lazım. Bu sene 55 milyondan fazla turist gelecek, hedef onu 100 milyona çıkarmak. O 100 milyon dediğiniz vakit o kadar farklı segment var ki. Sadece sırt çantasıyla gelen de var 10 tane Louis Vuitton bavulla gelen de var. Herkese hizmet etmen lazım. Hizmet etmezseniz kaybedersiniz. Bill Gates Bodrum’da bir yemeğe gitti 100 bin dolar harcadı, Bozburun’a geldi 1000 dolar harcayamadı. Ne oldu 99 bin dolar kaybetti Bozburun. En uç noktaya hitap etmeniz lazım. Simitinizin de, altın kaplama hamburgerinizin de olması lazım.” şeklinde konuştu.

Kaan Kavaloğlu: Genç bir destinasyonuz

AKTOB Başkanı Kaan Kavaloğlu ise Antalya’ya gelen turist sayısının 2019 seviyesini de geçerek 15 milyonu geçtiğini belirtti. Kavaloğlu “Türkiye turizm hedeflerine de ulaşmış olacak bu sene. Biz dinamik bir sektörüz ama genç bir destinasyonuz. 40 yıllık geçmişimiz var. Rakip olarak gördüğümüz İspanya ve Fransa’ya göre avantajlı ve dezavantajlı olduğumuz konular var. Oradaki finansman çok değerli halka arz da bir finansman. Bu ülkeler otel yenilemesi konusunda fonlardan çok kolay yaralanabiliyorlar. Bizim finansman imkanımız daha zor. Halka arzlar artarsa bu daha kolay olur.

İsrail-Filistin arasındaki gerilim rezervasyonlarımızda bir tık gerilemeye neden oldu. Ama buna rağmen 2024 yılında gelen rezervasyon 2023’ün de üzerinde. Asıl itici gücümüz yatırımcı ve istihdamımız. Ayrıca Dünya Turizm Örgütü Başkan Yardımcısı Maribel Rodriguez bizden bağımsız olarak 2033 yılında 135 milyar dolar turizm geliri hedefimizden bahsetti”  kaydını yaptırdı.

Mehmet Erdoğan: Antalya’nın geleceğine güvendiğimiz için yatırım yapıyoruz

TAV Grubu Şirketleri Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Erdoğan ise şu açıklamalarda bulundu:

“Biz Antalya’nın geleceğine güvendiğimiz için çok büyük yatırım yapıyoruz. Bunun için de devlete ön ödemesini yaptık. Antalya’ya 12 milyar euroluk bir yatırım yapıyoruz. Bu o bölgeye ve Türk turizmine olan güvendiğimizin göstergesi. Bu kaynağın bir kısmını yabancı kreditörlerden ve fonlardan temin ettik. Trakya’dan İskenderun’a kadar sahil kesiminde 50-60 yıllık yapılar var. Bunları dönüşümle turizmde nitelikli hale getirmeliyiz. Markayı ortaya koymanız güzel bir şey ama onu sürdürebilmeniz lazım.”

BALKAN TURİZM HABER AJANSI